Centric Projesi Nedir?
Einstein, bileşik faizi ‘dünyanın sekizinci harikası’ olarak tanımlamış ve bu sistemi anlamanın kişiye kazandıracağını söylemiştir. Centric, bileşik faiz gibi işleyen yapısıyla kripto para dünyasında bu kadar etkili olabilir mi? Yatırımcılarına aynı şekilde kazandırabilir mi? Bu soruya yanıt vermeden önce, Centric projesinin dayandığı teknolojiyi ve çözmeyi hedeflediği sorunları anlamak önemlidir.
Centric Projesi, enflasyon, fiyat dalgalanmaları ve kripto paraların yaygın kullanım sorunlarına merkeziyetsiz blokzincir teknolojisi ile bir çözüm sunmayı hedefler. Peki, Centric bu sorunları nasıl çözüyor? Bunu, Bitcoin’in değer kazanma potansiyelini ve stabil kripto paraların sabitliğini bir araya getiren çift token (çift jeton) modeli ile gerçekleştiriyor.
Centric’i Farklı Kılan Şeyler Nedir?
“Gelecek nesil için finansal özgürlüğün istikrarlı, güvenilir ve mevcut varlıklardan bağımsız olabileceğine inanıyoruz. Vizyonumuz, dünya çapında geniş çapta kabul gören çığır açan dijital para birimi olmaktır. Kripto para birimlerinin toplu olarak benimsenmesinin önündeki en büyük engelin fiyat oynaklığı olduğuna inanıyoruz. Kripto para birimleri, itibari para birimlerinin aksine, satın alma gücünü dengelemeye odaklanan para politikası uygulayacak bir merkez bankasına sahip değildir. Bu nedenle, talepteki değişiklikler büyük fiyat dalgalanmalarına neden olur. Fiyat keşfine yönelik merkezi olmayan model, mevcut kripto para birimlerinin çoğunu hisse senetleri veya emtialardan başka bir şey haline getirmedi, psikolojiye değer verdi, düzensiz borsalarda işlem gördü ve manipülasyona açık hale geldi. Fiyat istikrarının olmaması, kredi ve borç piyasalarının oluşmasını engellemiştir çünkü oynaklık bir prim doğurmaktadır. Sektörün geri kalanı işlem hacmine ve akıllı sözleşmelere odaklanırken, biz blokzincirin sağladığı ekonomik yetenekleri gerçekleştirmek için fiyat istikrarını çözmeye odaklanıyoruz.”
Centric modelinde iki tür token (jeton) vardır: Centric Swap (CNS) ve Centric Rise (CNR). CNS, piyasada sonunda 1 dolara sabitlenmesi hedeflenen token’dır. CNR ise değeri her saat artacak şekilde ayarlanmış bir yatırım aracıdır. Bu iki token arasında talebe göre dönüşüm yapılabilir. Örneğin, CNS satın alarak CNR’ye çevirdiğinizde, CNR’nin CNS karşısındaki değerinin her saat artmasından yararlanabilirsiniz. Aynı zamanda CNR arzı da sürekli azalır; yani, dolaşımdaki miktarı düşer.
Centric Rise (CNR) tokenini klasik arabalar gibi düşünebiliriz. Örneğin, bir arabanın ilk modellerinden 20 bin adet üretilmiş olsun. Zamanla bu arabaların çoğu hurdaya çıkar ve dolaşımdaki sayısı azalır. 40 yıl önce 10 bin olan bu sayı, günümüzde yalnızca birkaç yüz olarak kalmış olabilir. Bu azalan miktar, bu arabaların daha değerli hale gelmesini sağlar.
Benzer şekilde, CNR tokeni de her saat bir miktar azalır ve zaman geçtikçe daha kıt ve değerli hale gelir.
Şu üç soruyu ele alalım:
1. Centric Swap 1$’a nasıl ulaşacak?
CNR tokeninin fiyatı arttıkça, dolaşımdaki CNR miktarı azalır. Yani, toplam arz azaldıkça CNR’nin değer artışı yavaşlayacak. CNS tokenleri CNR’ye dönüştükçe bu dönüşen miktar yanarak dolaşımdan çıkacak. Bu döngü sayesinde arz ve talep dengeye ulaştığında CNS’nin değeri de piyasalarda 1 dolara yaklaşacak.
2. Centric Swap 1$’a ulaştıktan sonra sabit kalacak mı?
Centric protokolünde CNS için belirlenen denge noktası 1 dolardır. Bu dengeye ulaşıldığında, CNS’nin fiyatı 0,95 dolara düştüğünde insanlar onu indirimli olarak almayı tercih eder. Bu talep artışı fiyatı yeniden 1 dolara çeker. Benzer şekilde, fiyat 1,05 dolara çıkarsa yatırımcılar kar elde etmek için satış yapacak ve böylece CNS yeniden 1 dolarda sabitlenmeye çalışacaktır.
3. Centric Swap 1$’a ulaştıktan sonra kimse satın alacak mı?
CNS 1 dolarlık hedefine ulaştığında, ağ mutabakatı sağlanmış olur ve CNR’nin büyüme hızı yavaşlar. Ancak, kullanıcılar hala paralarının değer kazanmasını izlemek için CNS alarak CNR’ye çevirmeye devam edebilir.
Özgür Demirtaş’ın ‘Blockchain ve Kripto Para (1. Bölüm)’ adlı videosunu da izleyebilirsiniz. Bahsettiğim videonun 17:20 den sonra “… bizim arzı sabit olan, adedi ya sabit olan ya da artıyorsa da belirli kurallar ölçüsünde artan para birimlerine ihtiyacımız var.” deniliyor. Burada arzı sabit olan CNR, elastik arza sahip CNS ve belirli kurallar ise Centric projesinin değiştirilemez fiyat bloklarıdır. Denilenleri blokzincir üzerinde bileşik faiz ile yapabilecek başka proje biliyor musunuz? Yoksa Centric’in dünyanın 8. harikası olduğuna inanmaya başladınız mı?
Centric, sağlam ekonomik temeller üzerine kurulu ve çift token sistemi (CNR ve CNS) ile çalışan merkeziyetsiz bir blokzincir protokolüdür. Bu iki token, projeye hem istikrar hem de likidite sağlamak için bir arada çalışır. CNS, ağın giriş-çıkış noktası olarak görev yapar ve kripto para borsalarında işlem gören ana token’dir. CNR ise her saat değer kazanacak şekilde tasarlanmıştır ve arzı yavaş yavaş azalır. Bu değer artışı Centric’in her yıl belirlediği ‘Fiyat Blokları’ sayesinde öngörülebilir bir şekilde gerçekleşir.
Centric protokolü, uzun vadede CNS’nin 1 dolar seviyesinde istikrar kazanmasını hedefler. Bu hedefe ulaşıldığında Centric:
— Enflasyona karşı koruma sağlar.
— Değer saklama aracı olarak kullanılabilir.
— Önceden belirlenen fiyat blokları sayesinde öngörülebilir bir büyüme sunar.
— Ticarette ve farklı alanlarda fayda yaratabilecek bir para birimi haline gelir.
Anlaşılması adına, biraz tekrarla daha detaya inelim…
CNR tokeni, deflasyonist bir yapıya sahiptir. Başlangıçta 1 milyar adet üretilmiş olup, her saat bir miktarı kalıcı olarak dolaşımdan çekilir. Bu yüzden, CNR’nin arzı giderek azalır ve kıtlığı artar. CNR yalnızca CNS tokenlerinin dönüştürülmesiyle elde edilir; borsalarda doğrudan alınıp satılamaz. CNR tokenleri Centric cüzdanında, Metamask’ta veya donanım cüzdanlarında saklanabilir ve değeri CNS karşısında zamanla artmaya devam eder.
CNS, enflasyonist bir yapıya sahiptir ve arzı CNR dönüşümleriyle elastik bir şekilde artar. Örneğin, CNS tokeni satın alıp CNR’ye çevirdiğinizde, dönüştürülen CNS’ler kalıcı olarak dolaşımdan çıkar. Tersine, CNR’den tekrar CNS’ye dönüşüm yapıldığında, yeni ve kullanılmamış CNS tokenleri basılır. Bu süreç, Centric’in arzı dengelemesine yardımcı olur.
CNS, başlangıçta sıfır adetle piyasaya sürülmüş olup, arzı zamanla artabilir ya da azalabilir. Borsalarda işlem gören CNS’nin değeri protokolde 1 USD’ye eşitlenmiştir, ancak bu hedefe ulaşması zaman alabilir. CNS’nin fiyatını etkileyen birçok faktör olduğu için bu sürecin ne zaman tamamlanacağı kesin olarak bilinemez. Öte yandan, CNR tokeninin değeri her saat artmaya devam eder, bu da CNR elde etmenin her geçen gün zorlaşması anlamına gelir.
Şu anda proje, benimsenme aşamasında olduğu için erken yatırımcılara yüksek oranlarda kazanç sağlıyor. Örneğin, yıllık CNS kazancı başlangıçta %485 olarak belirlenmişken, bu oran giderek düşmeye başladı ve uzun vadede %4'e sabitlenmesi bekleniyor. Bu sabitleme sürecinin ardından Centric’in asıl kullanım alanları genişlemeye başlayacak. Sabit oran %4'e ulaştığında bile CNR’nin artan değeri, yatırımcıları CNS almaya teşvik edecek. Bu model, yabancı bankaların dolar üzerinden sunduğu yıllık %4 faiz sistemi gibi, Centric’in kendi blokzincirinde sunulan bir gelir modeline dönüşecek. 💰
Centric’in web sitesindeki kazanç hesaplama aracını kullanarak, elinizdeki CNR miktarına göre günlük, aylık ve yıllık kazanacağınız CNS miktarını görebilirsiniz. İşte bileşik faizin gücü burada devreye giriyor: Kazandığınız CNS’leri yeniden kullanarak daha fazla CNS kazanabilirsiniz. Yani, CNR miktarınız sabit kalsa bile birikiminiz artmaya devam eder.
Centric projesi, yalnızca fiyat oynaklığı sorununa çözüm sunmak ya da erken yatırımcıları ödüllendirmekle sınırlı kalmıyor. Proje aynı zamanda Cenpay adını verdiği bir uygulama geliştiriyor. Bu uygulama sayesinde kullanıcılar faturalarını, garanti belgelerini ve lisans anahtarlarını NFT olarak dijital cüzdanlarında saklayabilecek. Üstelik tek bir tıklama ile garanti süresini uzatma veya sipariş verme gibi işlemler de mümkün olacak. İşletmeler de Cenpay’i basit bir entegrasyon ile sistemlerine ekleyebilir.
Son tekrarla beraber toparlamak gerekirse;
Özetlemek gerekirse, CNR elde etmek için yalnızca CNS satın alıp dönüştürmeniz yeterlidir. Aynı şekilde, istediğiniz zaman herhangi bir token kilitleme zorunluluğu olmadan CNR’lerinizi CNS’ye geri çevirebilirsiniz. CNR token’leriniz, her saat başı daha fazla CNS değerine ulaşır. Ancak her geçen saat CNR almak için daha fazla CNS ödemeniz gerekir. CNS’den CNR’ye dönüşüm yapan token’lar, protokolde kilitli kalır çünkü kullanıcılar istedikleri zaman geri dönüşüm yapabilirler. Fakat bu durumda, CNR token’leri değer kazanmaya devam ettiği için kullanıcılar bu artıştan mahrum kalır. Ayrıca, fazla miktardaki CNR token’ları sistemde kalıcı olarak yakılır. CNS arzı arttıkça, bu yakma işlemi de hızlanır. Yol haritasındaki borsa listelenmesi ile dolaşımdaki CNS arzı artacak ve borsalar likidite sağlamak için belirli miktarda CNS’yi sıcak ve soğuk cüzdanlarında tutacaktır. Bu da CNR’nin yanma hızını artıracaktır.
Projenin erken aşamalarında yatırımcılara sunulan yüksek aylık kazanç oranları ile birlikte, CNS’nin maksimum arzı da artmaya devam eder. CNR tokeninin değeri arttıkça CNR’lerin yakılması hızlanır ve bu süreçte CNS arzı da dengelenir. Zamanla CNR’nin yakılma hızı artarken, CNR’nin aylık değer artış oranı düşer. Bu denge, CNS’nin maksimum arzının da azalmasına yol açar.
Centric protokolünde, arzın önemli bir kısmı aniden yakılmaz; bu süreç kademeli olarak ilerler. Örneğin, bir yıl içinde ne kadar CNR’nin yakılacağını veya arzın ne kadar azalacağını tam olarak tahmin etmek mümkün değildir. Protokol, yatırımcıların yaptığı işlemler ve belirli piyasa değişkenlerine göre dinamik olarak şekillenir. Bu çift token sistemi, yeni bir model olduğu için bu değişkenlere bağlı arz düzenlemesini anlamak biraz zaman alabilir. Bu nedenle, mevcut verilere dayalı olsa da gelecekteki arz miktarı hakkında kesin bir öngörü yapılamaz.
1 dolar hedefi kısa vadeli değil, uzun vadede ulaşılması beklenen bir hedeftir. Zaman içinde CNR arzının azalması ve protokolde kilitli kalması ile bu token giderek kıt hale gelecektir. Ayrıca, Crypto Donations gibi projeler ve GHS sistemi CNS piyasasında talebi artırarak CNR’nin kıtlığını daha da pekiştirecektir. CNS’nin aylık değer artış yüzdesinin yaklaşık üç ayda bir düşmesi planlanmıştır. Gelecekte açıklanacak projelerle birlikte CNR’nin arzının ne kadar hızlı azalacağını zamanla göreceğiz.
Blokzincir teknolojisinin popülaritesi her geçen gün artıyor. Günümüzde birçok şirket veri güvenliğini artırmak için altyapısını blokzincire geçirmekte veya geçirmeyi planlamaktadır. Ancak, hala bu teknolojiyi tam olarak bilmeyen ve güvenmeyen birçok kişi var. Eğitim burada çok önemli. Bitcoin ilk çıktığında çoğunlukla alım-satımı yapılan veya madenciliği yapılan bir varlık olarak görülüyordu. Bugün ise Bitcoin, tıpkı tüm kağıt mendillere ‘selpak’ denmesi gibi, kripto paraların genel adı gibi kabul görüyor. Artık bazı ülkeler Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul ederken, büyük şirketler de ona yatırım yapıyor. Bitcoin trenini kaçırdığınızı düşünebilirsiniz. Ancak bu, blokzincir teknolojisinin yalnızca başlangıcıdır. Bitcoin, daha büyük projeler için bir basamaktı. Belki de gelecekte Bitcoin ile rekabet edecek projeler ortaya çıkacak. Kim bilir, belki de şu an o projeyi okuyor olabilirsiniz!
Aklınıza takılan soruları Telegram gruplarımızdan sorabilirsiniz. Görüşmek üzere…
Centric Türkiye Telegram Kanalı
Dipnot:
Burada yazılanlar yatırım tavsiyesi içermemektedir. Sadece rehber olmak amacıyla yazılmıştır. Herkes kendi risk yönetimi ve portföyünden sorumludur.
